W bieżącym roku oferta Wydziału Nauk Ścisłych UPH w Siedlcach, dla uczestników XIX Festiwalu Nauki, była bardzo bogata. Ale też okazja ku temu była niezwykła. W tym roku bowiem mija 150-rocznica urodzin naszej wielkiej uczonej - Marii Skłodowskiej-Curie. Z tej okazji specjalną dwudniową sesję popularno-naukową przygotowały razem dwa towarzystwa: Polskie Towarzystwo Chemiczne Oddział w Siedlcach oraz Oddział Siedlecki Polskiego Towarzystwa Badań Radiacyjnych im. Marii Skłodowskiej-Curie. Część pierwszą sesji, która się odbyła w czwartek 19 października 2017r. poprowadziła wieloletnia przewodnicząca Zarządu o/Siedlce PTChem, Pani prof. dr hab. Teodozja M. Lipińska oraz Pan dr Waldemar Wysocki.
W sesji wzięło udział około 200 osób. Gościliśmy uczniów i nauczycieli z LO im. M. Skłodowskiej-Curie w Mińsku Mazowieckim, z I LO w Węgrowie, z I LO im. B. Prusa w Siedlcach, z IV LO im. Żółkiewskiego w Siedlcach, ze szkoły podstawowej w Izdebkach Kosnach, ze szkół podstawowych z oddziałami gimnazjalnymi: nr 1 i nr 2 oraz Szkoły Podstawowej nr 4 w Siedlcach. W ramach tej sesji słuchacze mieli okazję obejrzeć archiwalne nagrania naszej Rodaczki oraz wysłuchać ciekawej prezentacji, bogato ilustrowanej anegdotami i zdjęciami, którą przedstawiła Pani mgr Małgorzata Ewa Rosen, kustosz Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Dr nauk medycznych Adam Marcheluk ze Szpitala Wojewódzkiego w Siedlcach przybliżył słuchaczom znaczenie odkryć Marii Skłodowskiej-Curie we współczesnej medycynie podczas wykładu o takim samym tytule.
Innym spojrzeniem w kontekście życia i dokonań naszej Noblistki był wykład Pani dr hab. Beaty Walęciuk – Dejneki z Zakładu Literatury Polskiej w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii, pod tytułem „Kobiety w nauce”. Z prezentacji słuchacze mieli okazję dowiedzieć się o innych, mniej znanych kobietach, których dokonania zapisały się w literaturze, naukach matematycznych, medycynie i innych dziedzinach od najdawniejszych czasów.
Po krótkiej przerwie tematyka sesji wróciła na tory tematyki związanej z dokonaniami Marii Skłodowskiej-Curie. Prof. dr hab. Teodozja M. Lipińska z Instytutu Chemii, UPH w Siedlcach, w wykładzie pod tytułem "Czasy Marii Skłodowskiej-Curie - narodziny chemii leków" zwróciła uwagę na wpływ odkryć Uczonej na postęp w farmakologii. Prof. dr hab. Zbigniew Karczmarzyk również z Instytutu Chemii, UPH w Siedlcach, przybliżył słuchaczom kolejny aspekt nauk fizycznych w wykładzie „Promieniowanie rentgenowskie: wzbudzanie, właściwości i zastosowanie.”
Część druga sesji również zgromadziła wielu słuchaczy: ze Szkoły Podstawowej nr 8 w Siedlcach, ze Szkoły Podstawowej w Drelowie, z Zespołu Szkół im. MSC w Mińsku Mazowieckim, w sumie ok. 100 osób. Sesję poprowadził dr Karol Wnorowski, prezes Oddziału Siedlecki Polskiego Towarzystwa Badań Radiacyjnych im. Marii Skłodowskiej-Curie, które w tym roku obchodzi również okrągły jubileusz: 50 – lecie działalności. Sesję rozpoczęła Pani mgr Małgorzata Sobieszczak-Marciniak - Prezes Towarzystwa Marii Skłodowskiej-Curie w Hołdzie, która w uroczy sposób przybliżyła postać uczonej w wykładzie „Maria Skłodowska-Curie - kobieta wyprzedzająca epokę”. Wiele nieznanych faktów a także zdjęć, rękopisów, anegdot, pozwoliło spojrzeć na Noblistkę z innej – ludzkiej strony.
Pan dr hab. inż. Piotr Ulański z Międzyresortowego Instytutu Techniki Radiacyjnej Politechniki Łódzkiej w wykładzie „Chemia radiacyjna – nauka ważna i pożyteczna” nie tylko udowodnił znaczenie dziedziny, której nazwy jako pierwsza użyła właśnie Maria Skłodowska-Curie, ale pokazał również, jak można w zrozumiały dla każdego sposób przedstawić, wydawałoby się, bardzo trudne zagadnienia.
Pani prof. dr hab. Anna Lankoff z Centrum Radiobiologii i Dozymetrii Biologicznej Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie w wykładzie „Nanocząstki jako nośniki radioizotopów w diagnostyce i terapii” przybliżyła mechanizm „wędrówki” izotopów promieniotwórczych w organizmie, podanych w celach diagnostycznych i terapeutycznych.
Dr Mateusz Paweł Niedbała z Instytutu Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa z Wydziału Humanistycznego, UPH w Siedlcach w wykładzie „Odkrycie promieniotwórczości a działalność terrorystyczna” nawiązał bezpośrednio do poprzedniego wykładu, podkreślając drugie oblicze promieniotwórczości i radioizotopów oraz nośników mogących mieć zastosowanie w celach przestępczych. Pan doktor uspokoił jednak słuchaczy, podkreślając, że budowa ładunków jądrowych sposobem „domowym” jest raczej niemożliwa, zarówno ze względów technicznych jak i ekonomicznych.
Niejako podsumowaniem wszystkich poruszanych podczas sesji aspektów był wykład dr Danuty Kroczewskiej z Instytutu Chemii UPH w Siedlcach pod tytułem: „Casus Marii Skłodowskiej-Curie: Kobiety w naukach ścisłych”, w którym prelegentka przybliżyła wybitne postacie uczonych, kobiet, które działały w obszarach chemii i fizyki w XX. wieku i którym, wydawać by się mogło, Maria Skłodowska-Curie utorowała drogę.
Sesjom towarzyszyły dwie wystawy o Marii Skłodowskiej-Curie: „Wystawa biograficzna MSC” i Wystawa "Maria i Tatry" – wypożyczone z Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie, dzięki uprzejmości Pani mgr Małgorzaty Ewy Rozen, dyrektorowi muzeum, za co organizatorzy w tym miejscu składają wyrazy wdzięczności.
Równolegle w laboratoriach Instytutu Chemii trwały pokazy ciekawych eksperymentów chemicznych, przygotowane i prezentowane przez studentów z Koła Naukowego Chemików pod opieką dr. Pawła Piszcza. Pokazy obejrzało około 70 osób.
Wiele wydarzeń Festiwalowych miało miejsce również w Instytucie Matematyki i Fizyki. Najważniejszym z nich była 9 międzynarodowa konferencja Computer Algebra Systems in Teaching and Research (https://wns.uph.edu.pl/strona-glowna/aktualnosci/716-miedzynarodowa-konferencja-castr-17).
W piątek, 20 października można było nauczyć się liczyć po japońsku, a dokładniej korzystając z japońskiego liczydła, sorobanu, pod kierunkiem Pani mgr Magdaleny Sujak z zaprzyjaźnionego Zespołu Szkolnego w Cegłowie. Po wysiłku umysłowym, jakim było rachowanie na sorobanie, można było rozruszać ciało próbując sprawnego posługiwania się kendamą, japońską zabawką, zdobywającą coraz większą popularność również w Polsce. Wysiłkami uczestników Festiwalu kierowała Pani mgr Mariola Olejnikz ZS w Cegłowie. Jak co roku, wielką popularnością cieszyły się warsztaty z programowania robotów prowadzone przez Pana mgr Karola Sieńkowskiego (również z Cegłowa). Wspólnie z uczniami z Zespołu Szkolnego w Cegłowie, pod kierunkiem Pani mgr Kamili Orłowskiej, uczestnicy Festiwalu bawili się w małego chemika. Natomiast Studenci z Koła Naukowego Studentów Matematyki GRAF pokazywali, jak można, przy wykorzystaniu teorii węzłów i supłów, rozwiązywać różnorakie zagadnienia. W Instytucie Matematyki i Fizyki zajmowaliśmy się również problemami bezpieczeństwa. Dr Agnieszka Gil-Świderska opowiedziała o związkach pomiędzy pogodą kosmiczną a bezpieczeństwem energetycznej infrastruktury krytycznej. A o wpływie wywiadu rosyjskiego na bezpieczeństwo Polski mówił Pan mgr Paweł Świderski. Na zakończenie, w sobotę 21 października, można było posłuchać Pani dr Agnieszki Siłuszyk: Co wiadomo o centralnych konfiguracjach w zagadnieniu Newtona?
Na koniec pozostaje powiedzieć: dziękujemy i do zobaczenia za rok!
